ویژگی‌ها و خصوصیات یک دیپلماسی فعالانه عزتمند
پرسش :
در ساخت سیاسی مثل جمهوری اسلامی که عینیت بیرونی مفهومی به نام انقلاب اسلامی است، ویژگی‌ها و خصوصیات یک دیپلماسی فعالانه عزتمند چیست؟
پاسخ :
دیپلماسی فعال در همه‌ی کشورها آرزو و امید و ابزاری برای قدرت‌سازی و استحکام‌بخشی نظام سیاسی است. مهم‌ترین مسئله‌ای که هر کشور دارد، نرم‌افزار ذهنی‌اش است. انقلاب یک نرم‌افزار ذهنی است که به تو دستورالعمل می‌دهد و برای تو اولویت ایجاد می‌کند. زمانی که انقلاب ایران شکل گرفت، جهت‌گیری سیاست‌خارجی‌اش تغییر کرد. به این مفهوم که ایران از مدار سازش حرکت کرد و در مدار مقاومت قرار گرفت. در واقع یک نوع تغییر گفتمانی و رفتاری اتفاق افتاد. بنابراین، انقلاب جهت‌گیری ساختار سیاسی را در ایران تغییر داد و به‌دنبال آن جهت‌گیری کنش بازیگران در محیط منطقه‌ای را هم تحت تأثیر قرار داد.
مثلاً، ایرانی‌های خارج از کشور که معاند نیستند، مقاومت را تقدیس می‌کنند و حرفشان این است که حکومت شاه یک حکومت دست‌نشانده و فرمان‌بردار بود؛ امّا این گروه از کارگزاران ایران، نگاه‌شان نگاه مقاومت و مقابله است. بنابراین، بحثی که وجود دارد این است که باید در مفهوم این جهت‌گیری قرار بگیریم. باید ببینیم هدف سیاست خارجی ما کدام است. ما که نمی‌توانیم کارگزاری باشیم که هدف‌های سیاست خارجی آمریکا یا جهان غرب را تأمین کنیم. ما باید هدف‌های سیاست خارجی نظام سیاسی خودمان را تأمین کنیم. شما ببینید آمریکایی‌ها در ارتباط با نقل قولی که در مصاحبه‌ی اخیر از جان کری شد، چه واکنشی داشتند!
حالا معلوم نیست حرفی هم که زده چقدر واقعی باشد، امّا او را مواخذه کردند. بحثی که وجود دارد این است که هرچند در فضای سیاسی و اجتماعی ایران تفکر انقلاب شکل‌گرفته و ۴۲ سال از عمرش گذشته، ولی آیا پویایی‌های انقلاب بر اساس آن مسیری که طی‌کرده و آن مسیری که باید در چهارچوب بیانیه‌ی «گام دوم» طی کند به‌لحاظ فکری در سایر حوزه‌ها به‌ویژه در حوزه‌ی سیاست خارجی و امنیت ملی بازتولید شده یا نه؛ از نظر من بحث مربوط به فرهنگ و اندیشه و تئوریزه‌کردن قالب‌های علمی با ضرورت‌های امنیت ملی کشور هم یک امر راهبردی است.
نقطه‌ی کانونی تفکر رهبر معظم انقلاب در بیانیه‌ی «گام دوم» چیست؟ علم! رویکرد ایشان این است که ما با علم خصومتی نداریم، بلکه با سلطه خصومت داریم. پس، من باید یک نگاه علمی داشته باشم. عقلانیت راهبردی که مبنایش علمی و معطوف به منافع ملی برای کشور است، بهترین فضا را برای هویت‌سازی ایجاد می‌کند. کارگزاری که هویت داشته باشد می‌شود شهید سلیمانی.
منبع: khamenei.ir
پاسخ از آقای دکتر ابراهیم متقی، استاد روابط بین‌الملل و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران:
دیپلماسی فعال در همه‌ی کشورها آرزو و امید و ابزاری برای قدرت‌سازی و استحکام‌بخشی نظام سیاسی است. مهم‌ترین مسئله‌ای که هر کشور دارد، نرم‌افزار ذهنی‌اش است. انقلاب یک نرم‌افزار ذهنی است که به تو دستورالعمل می‌دهد و برای تو اولویت ایجاد می‌کند. زمانی که انقلاب ایران شکل گرفت، جهت‌گیری سیاست‌خارجی‌اش تغییر کرد. به این مفهوم که ایران از مدار سازش حرکت کرد و در مدار مقاومت قرار گرفت. در واقع یک نوع تغییر گفتمانی و رفتاری اتفاق افتاد. بنابراین، انقلاب جهت‌گیری ساختار سیاسی را در ایران تغییر داد و به‌دنبال آن جهت‌گیری کنش بازیگران در محیط منطقه‌ای را هم تحت تأثیر قرار داد.
مثلاً، ایرانی‌های خارج از کشور که معاند نیستند، مقاومت را تقدیس می‌کنند و حرفشان این است که حکومت شاه یک حکومت دست‌نشانده و فرمان‌بردار بود؛ امّا این گروه از کارگزاران ایران، نگاه‌شان نگاه مقاومت و مقابله است. بنابراین، بحثی که وجود دارد این است که باید در مفهوم این جهت‌گیری قرار بگیریم. باید ببینیم هدف سیاست خارجی ما کدام است. ما که نمی‌توانیم کارگزاری باشیم که هدف‌های سیاست خارجی آمریکا یا جهان غرب را تأمین کنیم. ما باید هدف‌های سیاست خارجی نظام سیاسی خودمان را تأمین کنیم. شما ببینید آمریکایی‌ها در ارتباط با نقل قولی که در مصاحبه‌ی اخیر از جان کری شد، چه واکنشی داشتند!
حالا معلوم نیست حرفی هم که زده چقدر واقعی باشد، امّا او را مواخذه کردند. بحثی که وجود دارد این است که هرچند در فضای سیاسی و اجتماعی ایران تفکر انقلاب شکل‌گرفته و ۴۲ سال از عمرش گذشته، ولی آیا پویایی‌های انقلاب بر اساس آن مسیری که طی‌کرده و آن مسیری که باید در چهارچوب بیانیه‌ی «گام دوم» طی کند به‌لحاظ فکری در سایر حوزه‌ها به‌ویژه در حوزه‌ی سیاست خارجی و امنیت ملی بازتولید شده یا نه؛ از نظر من بحث مربوط به فرهنگ و اندیشه و تئوریزه‌کردن قالب‌های علمی با ضرورت‌های امنیت ملی کشور هم یک امر راهبردی است.
نقطه‌ی کانونی تفکر رهبر معظم انقلاب در بیانیه‌ی «گام دوم» چیست؟ علم! رویکرد ایشان این است که ما با علم خصومتی نداریم، بلکه با سلطه خصومت داریم. پس، من باید یک نگاه علمی داشته باشم. عقلانیت راهبردی که مبنایش علمی و معطوف به منافع ملی برای کشور است، بهترین فضا را برای هویت‌سازی ایجاد می‌کند. کارگزاری که هویت داشته باشد می‌شود شهید سلیمانی.
منبع: khamenei.ir
پرسش و پاسخ مرتبط
تازه های پرسش و پاسخ
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}